Wydaje się oczywistym, że każdy doskonale wie, z czym wiąże się czas karnawału,
a skojarzenie jest raczej dziecinnie proste – zabawy, tańce, hulanki, swawole od świtu do … świtu!
Czym różni się okres karnawału w Polsce i na świecie, co jest charakterystyczne dla tego czasu, z czego wywodzi się zwyczaj tak hucznych zabaw, jak to bywało onegdaj a jak teraz, jak się do niego przygotować – poniżej przeczytasz wszystko, czego jeszcze być może nie wiesz!
Karnawał – krótka historia
Karnawał to inaczej ostatki, zapusty, mięsopust, przyzapuście, czyli okres począwszy od Święta Trzech Króli aż po Środę Popielcową.
Nazwa pochodzi najprawdopodobniej od włoskiego – carnevale – co oznacza – żegnaj mięso – no i wszystko jest już jasne!
Okres karnawału od samego początku oznaczał czas ściśle powiązany
z chrześcijaństwem i poprzedzający Wielki Post rozpoczynający się Środą Popielcową
a kończący Wielką Niedzielą, w którym na znak żalu za grzechy i złagodzenia grzechów starano się nie jeść mięsa, które w dawnych czasach było wielkim rarytasem, nie pić alkoholu oraz umartwiać ciało poprzez rezygnację z wszelkich uciech.
Zanim jednak przyszedł okres Wielkiego Postu, starano się uczęszczać na zabawy, przyjęcia tak, by w Środę Popielcową posypać głowę popiołem i umartwiać się żałując za popełnione grzechy.
Muzyka, taniec, śpiew, suto zastawione stoły stanowiły karnawałową normę w tym czasie i kończyły się w Tłusty Czwartek spożywaniem dużych ilości tłustych pączków, faworków, frykasów oraz mięsa, piciem alkoholu, by w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od ich spożywania na znak pokuty.
Bale karnawałowe prawdopodobnie pochodzą z Włoch, skąd pochodzi zwyczaj przebierania się w tym czasie, bale, uliczne maskarady suto zakrapiane alkoholem i kulinarnymi frykasami.
Karnawał w Wenecji
Karnawał wenecki to najsłynniejszy karnawał w Europie od samego początku jego istnienia, którego synonimem są charakterystyczne maski rodem z komedii dell’arte, które nazywane są do dziś maskami weneckimi oraz bogate stroje.
Karnawał wenecki rozpoczyna wielkie show, czyli słynny Lot Anioła, którym jest przeważnie pięknie przebrana kobieta ( choć bywali i mężczyźni -akrobaci przebrani za anioła), która unosi się na stalowych linach nad Placem Świętego Marka w Wenecji ponad głowami fantazyjnie przebranego tłumu w maskach.
Wszystko to odbywa się przy głośnej muzyce, fajerwerkach, sztucznych ogniach, tańcach, pokazach kuglarzy, akrobatów, aktorów. Wszystko to odbywa się na ulicach – miasto jest wtedy jedną wielką barwną plamą!
Czy zastanawialiście się skąd pomysł na maski? Otóż założenie maski na twarz dawało anonimowość, co w tamtych czasach stanowiło doskonałe rozwiązanie, ukrywające wszelkie podziały społeczne.
Karnawał wenecki kończy wielka feta, która odbywa się również na Placu Świętego Marka połączona z wyborem najpiękniejszej maski, najpiękniejszej wenecjanki oraz pokazem sztucznych ogni i fajerwerków.
Karnawał w Rio de Janeiro
Mimo, że karnawał wenecki uznawany jest za kolebkę karnawału, to karnawał w brazylijskim Rio de Janeiro jest najsłynniejszy na całym świecie i nazywany – największą imprezą na globie – jest też zaklasyfikowany w Księdze Rekordów Guinessa jako największy karnawał świata – w 2004 roku bawiło się podczas karnawału ok. 5 mln ludzi z całego świata!
W czasie karnawału w Rio de Janeiro odbywa się około 600 imprez tematycznych
w tygodniu (!!!), co wydaje się wręcz niewyobrażalne – Rio de Janeiro zamienia się w jedną wielką imprezę, gdzie przy rytmach samby odbywają się tańce, pokazy, koncerty.
Kulminacyjnym punktem karnawału w Rio de Janeiro jest pokaz szkół samby na słynnym Sambodromie, które tańcem, wyszukanymi strojami walczą o tytuł najlepszej szkoły tańca – do tego wydarzenia szkoły przygotowują się pieczołowicie cały rok!
Słynne kostiumy ognistych tancerek samby z biegiem lat stały się coraz bardziej skąpe. Należą do jednych z najbardziej wyszukanych na świecie – tancerki często samodzielnie szyją swoje kostiumy bogate w miliony piór, paciorków, świecidełek, które skromnie zakrywają kobiece wdzięki.
Brazylijski karnawał zrzesza miliony turystów z całego świata a z racji święta, przenoszą się na ulice miasta samby tworząc barwne taneczne korowody.
Karnawał w Polsce
Jak wygląda karnawał w Polsce? Już nie tak kolorowo i hucznie jak w Wenecji czy Rio, ale ani w przeszłości, ani teraz nie możemy się powstydzić skromnością karnawałowych szaleństw i zabaw do białego rana.
Bale kostiumowe w Polsce były urządzane bardzo chętnie i to z różnych okazji: np. turniejów rycerskich, ważnych wydarzeń politycznych, różnych świąt, oraz ot tak, dla kaprysu, bez specjalnych okazji – w większości były to bale kostiumowe, ale wiele emocji wzbudzały maskarady urządzane właśnie z okazji karnawału.
Z czasem zabawy kostiumowe i bale karnawałowe bogate w stroje karnawałowe z maskami zapożyczonymi z Wenecji połączyły się w jedno i takim oto sposobem w przebraniu nie liczył się status i pozycja społeczna, lecz dobra zabawa.
Prócz tańców, zabaw do białego rana w zapusty organizowano kuligi, uczty, potańcówki, zabawy na świeżym powietrzu, na których zjadano tłuste pączki, faworki, mięsiwa i popijano suto winem czy mocniejszym alkoholem i to nie tylko w zamkach, bogatych dworach, ale
i w uboższych domostwach – wszystko na miarę możliwości.
Podczas naszych rodzimych kuligów uczestnicy zajeżdżali saniami do sąsiednich dworów, gospodarstw, nie tylko o wysokim statusie społecznym, lecz i do biedniejszych mieszkańców, by tam wspólnie biesiadować, śpiewać, tańczyć i bawić się do białego rana – takie zabawy trwały kilka, a nawet kilkanaście dni.
Karnawałowy niezbędnik
Karnawałowe szaleństwa rozpoczynające się od Święta Trzech Króli a kończące się we wtorek przed Środą Popielcową to czas zabaw, gdzie uczestnicy chętnie przebierają się na wzór wenecki w oryginalne stroje i przebrania a całość dopełniają maski zakrywające całkowicie lub częściowo twarz.
Nie ma znaczenia, czy bierzemy udział w dużym balu, czy jest to skromniejsza domówka – dobrze dobrany strój pozwoli na udaną zabawę a oddając pokłon tradycji, dobierając wykwintne jedzenie, muzykę i odpowiednie towarzystwo jesteśmy skazani na imprezowy sukces!
Ranking najpopularniejszych strojów karnawałowych
Jakie przebrania królują w obecnych czasach?
- stroje historyczne, epokowe – to stroje królów, księżniczek, dam dworu, książąt, monarchów, rycerzy, wojowników;
- stroje geograficzne/egzotyczne/ze świata – nawiązujące do różnych krajów czy zakątków świata – to stroje afrykańskie, azjatyckie, arabskie, mieszają się z tancerkami rodem z haremu;
- stroje branżowe – czyli stroje związane z zawodami i rolami społecznymi z przymrużeniem oka – drwale, pielęgniarki, lekarze, naukowcy, żołnierze, marynarze, rolnicy, księża czy zakonnice to najczęściej wybierane stroje wśród uczestników zabaw karnawałowych;
- stroje inspirowane przyrodą – to stroje zwierząt, owadów, roślin;
- stroje artystyczne – uczestnicy chętnie przebierają się za artystów malarzy, piosenkarzy, aktorów;
- stroje magiczne – czyli ze świata fantasy – to czarodziejki i czarodzieje, magowie, czarnoksiężnicy i czarownice, arlekiny, klauny, anioły i demony;
- stroje „z lat”, czyli, innymi słowy, przebrania w stylu z lat 50, 60, 70, 80 z ich charakterystycznymi elementami;
Często wybrane stroje uzupełniane są różnymi rekwizytami no i koniecznie maskami, które dopełniają całości.
Wybór stroju nie jest prosty, gdyż ciężko się zdecydować, kim chcemy być, a poza tym nie zawsze posiadamy odpowiedni strój w domu.
Jeśli mamy problem ze skompletowaniem konkretnego, to możemy poszukać w sklepach lub w wyspecjalizowanych wypożyczalniach strojów, gdzie za niewielką opłatą dostaniemy kompletny, dostosowany do naszych wymiarów i wymagań strój, który dotrze do nas
w odpowiednim czasie pod same drzwi.
Podsumowanie
Co prawda obecny czas pandemii nie sprzyja hucznym zabawom – to czas, w którym unikamy wszelkich spotkań więc możemy jedynie powspominać, pomarzyć i zaplanować zabawę karnawałową na przyszły sezon – czego sobie wszyscy życzymy!
